Cây Kê Huyết Đằng Chữa Bệnh Gì?

Theo đông y kê huyết đằng có tác dụng bổ khí huyết, thông kinh lạc, mạnh gân xương, điều hòa kinh nguyệt. Sau đây y học cổ truyền xin chia sẻ một số thông tin về cây kê huyết đằng mời bà con tham khảo.

KÊ HUYẾT ĐẰNG

Kê huyết đằng còn có tên gọi khác là hồng đằng, huyết rồng, khan dạ lùa, khan lượt (Tày), thuộc họ đậu (Fabaceae),… có vị đắng, chát, hơi ngọt, tính ẩm không độc.

Kê Huyết Đằng Là Gì?

• Kê huyết đằng (Caulis Spatholobi) là dây leo dạng gỗ, thân to khỏe. Vỏ ngoài màu hơi nâu, hình trụ tròn hoặc dẹt, mặt cắt có 2, 3 vòng tròn đồng tâm hoặc không đồng tâm. Khi chặt ra có nhựa màu đỏ chảy ra.
• Thân và lá non có lông tơ mịn. Lá mọc so le nhau, lá kép gồm 5 – 7 hoặc 9 lá chét, dài khoảng 7 – 15cm, rộng 5 – 10cm. Cuống lá kép dài 4 – 10cm. Lá chét ở giữa có cuống ngắn, lá chét 2 bên gần như không có cuống. Phiến lá chét ở giữa hình trứng, lá chét 2 bên hơi hình thận. Lá có màu xanh, mặt dưới nhạt hơn mặt trên.
• Hoa đơn tính, mọc ở nách lá. Cụm hoa hình chùy ở ngọn dài 15 – 20cm, mọc thõng xuống. Cây có hoa màu tím điểm vàng, xếp rất sít nhau. Hoa đực có 6 lá đài, có 6 cánh tràng thoái hóa thành hình sợi và 6 nhị. Hoa cái gần giống như hoa đực, nhiều lá noãn và bầu thượng.
• Quả hình trứng dài 8 – 12mm, khi chín có màu lam đen, có 36 hạt.
• Cây ra hoa vào tháng 3 – 4, đậu quả vào tháng 7 – 8.

Tham khảo thêm:

1. Tác Dụng Chữa Bệnh Của Cây Lá Cách
2. Uống Cây Cỏ Máu Có Tác Dụng Gì

Tên Gọi, Danh Pháp

• Tên tiếng Việt: Kê huyết đằng (Thân).
• Tên khác: Dây cỏ máu; Dây máu người; Hồng đằng…
• Tên khoa học: Caulis Spatholobi.

Đặc Điểm Tự Nhiên

• Cây kê huyết đằng (Sargentodoxa cuneata) là một loại dây leo, thân có thể dài tới 10m, vỏ ngoài màu hơi nâu. Lá mọc so le, kép, gồm 3 lá chét, cuống lá dài 4,5 – 10cm, lá chét giữa có cuống ngắn, lá chét hai bên gần như không cuống.
• Phiến lá chét giữa hình trứng, lá chét 2 bên hơi hình thận, dài 7 – 10cm, rộng 3,5 – 6,5cm. Mặt trên màu xanh, mặt dưới màu xanh nhạt. Hoa đơn tính, khác gốc, mọc thành chùm ở kẽ lá, cụm hoa dài tới 14cm, mọc thõng xuống.
• Hoa đực màu vàng xanh, 6 lá đài, 6 cánh tràng thoái hóa thành hình sợi, 6 nhị. Hoa cái gần như hoa đực, nhiều lá noãn, bầu thượng. Quả mọng hình trứng dài 8 – 10mm. Khi chín có màu lam đen. Mùa hoa vào các tháng 3 – 4, mùa quả vào các tháng 7 – 8.

• Phân bố

Huyết đằng mọc nhiều ở các tỉnh miền núi phía Bắc nước ta, như: Hòa Bình, Lạng Sơn, Cao Bằng, Bắc Kạn…

• Thu Hái

Dược liệu này có thể thu hái quanh năm nhưng tốt nhất vào tháng 8 – 10.

• Chế biến

Chọn thứ dây bé và lớn để riêng, ngâm thứ lớn độ 3 ngày, thứ bé 12 giờ cho mềm. Thái lát dày tầm 2 – 3mm, phơi khô.

• Bảo quản

Cất giữ nơi khô ráo, thoáng mát. Mùa mưa nên chú ý phơi sấy, tránh tình trạng mối mọt.

Thành Phần Hóa Học 

Theo nghiên cứu, trong huyết đằng chứa:

1. Trong rễ, vỏ và hạt có chứa Glycosid, Tannin, chất nhựa.
2. Ngoài ra còn có Salidroid, Leriodendrin, Emodin, Physcion chrysophanol, Rosamulin. Dược liệu còn chứa Catechin, Acid protocatechic, Acid vanilic, Acid stearic daucosterol, β sitosterol…

Tác Dụng Dược Lý Của Huyết Đằng

• Kháng viêm: Thử nghiệm trên chuột thấy Kê huyết đằng có tác dụng làm giảm viêm khớp gây ra bởi formaldehyde.
• Tác dụng đối với tim mạch: Nước sắc Kê huyết đằng ức chế lên tim ếch và hạ huyết áp ở chó.
• Đối với hệ thần kinh trung ương: Tiêm Kê huyết đằng vào màng bụng chuột thấy có tác dụng giảm đau và an thần.
• Trên sự chuyển hóa Phosphate: Thử nghiệm trên chuột nhắt thấy vị thuốc này có tác dụng làm tăng sự chuyển hóa Phosphate trên thận và tử cung chuột.
• Độc tính: Tiêm tĩnh mạch lượng tương đương 4,25g/kg vào súc vật sẽ gây chết.

Kê Huyết Đằng Có Tác Dụng Gì?

Đây là vị thuốc đắng, tính ấm:

• Vị thuốc ấy vừa có tác dụng thông, lại vừa bổ khí huyết, trị khí suy huyết kém.
• Trị thiếu máu não, cơ thể suy nhược.
• Làm mạnh gân xương.
• Chữa các chứng đau mỏi lưng gối, té ngã chấn thương.
• Điều trị phong thấp, hư lao, mệt mỏi, hoa mắt, chóng mặt.
• Trị di tinh, bạch đới, kinh nguyệt không đều.
• Liều Dùng, Cách Dùng Của Kê huyết đằng

1. Liều dùng

Có thể sử dụng 10 – 30g/ngày.

2. Cách dùng

Kê huyết đằng có thể dùng sắc uống, ngâm rượu hoặc nấu cao.

Bài Thuốc Cây Kê Huyết Đằng

1. Điều trị đau mỏi lưng gối

Tục đoạn 16g, Kê huyết đằng 16g, Hương thảo 12g, Cẩu tích 12g, Dây đau xương 12g. Sắc uống.

2. Chữa phong thấp, gân xương đau nhức, tê bại hoặc sưng nề

Kê huyết đằng (20 – 40g). Cẩu tích, Cốt toái bổ, Ngưu tất, Tỳ giải, mỗi vị 20g. Bạch chỉ 4g, Thiên niên kiện 6g. Sắc uống.

3. Chữa thiếu máu, hư lao

Kê huyết đằng 200 – 300g, tán nhỏ, ngâm với 1 lít rượu trong 7 – 10  ngày. Ngày uống 2 lần, mỗi lần 25ml. Dùng riêng hoặc phối hợp với các vị thuốc khác như Thục địa, Đan sâm, Hà thủ ô (liều lượng bằng nhau). Có thể dùng cao đặc cô từ nhựa, mỗi ngày uống 2 – 4g, pha với ít rượu.

4. Chữa huyết hư gây đau đầu, xây xẩm, chóng mặt, đau nhói vùng tim, tim đập không đều, các khớp xương đau mỏi

Kê huyết đằng 20g. Huyền sâm, Mạch môn, Ngưu tất, hạt Muồng sao, mỗi vị 15g. Tâm Sen 4g. Sắc uống.

5. Bài thuốc chữa rối loạn kinh nguyệt

Kê huyết đằng 16g, Ích mẫu 16g, Nghệ 8g, Đào nhân 8g, Xuyên khung 8g, Sinh địa 12g. Sắc uống.

 Lưu Ý Khi Sử Dụng Kê Huyết Đằng

Đây là vị thuốc tính ấm, nếu dùng lâu ngày với liều cao có thể gây táo bón, khô họng, khô miệng, nóng trong người.

Phụ nữ có thai và cho con bú nên có sự tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.

Theo sách Đông Dược Học Thiết Yếu, những người huyết không hư, thiên về huyết ứ, khí trệ không được dùng.

Ở trên là những bài thuốc mà chúng tôi đã liệt kê cũng như tác dụng của cây kê huyết đằng, nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về những công dụng khác nữa thì hãy vui lòng liên hệ theo thông tin địa chỉ dưới đây:

Thông tin liên hệ:

• Họ và tên: Lê Hồng Quang
• Địa chỉ: 78/15 Phùng Hưng – Nha Trang – Khánh Hòa
• Sđt: 0973561397
• Website: ycotruyen.vn
• Email: [email protected]

Tham khảo thêm

• Huyệt Gian Sử
• Huyệt Dưỡng Lão

Kết luận

Hy vọng bài viết trên đây đã cho quý độc giả cái nhìn sơ lược về cây thuốc, một vị thuốc quý trong kho tàng thuốc Nam. Vị thuốc có nhiều công dụng và cách sử dụng đa dạng. Rất mong nhận được phản hồi cũng như sự đồng hành của các bạn ở những bài viết kế tiếp. Chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn.